Khi nhiếp ảnh lần đầu được biết đến vào năm 1839, nó được gọi là một bản sao chép vì có thể lưu lại những thứ ngoài đời thực trên một mảnh giấy và chỉ thể hiện trên một dải màu từ đen đến trắng.
Vậy là đã gần 200 năm kể từ ngày nhiếp ảnh được giới thiệu với thế giới, nhiếp ảnh đen trắng vẫn còn nguyên giá trị và sử dụng phổ biến. Thậm chí, có nhiều người trong thời đại công nghệ số hiện tại với nhiều lựa chọn về màu sắc, vẫn chọn theo đuổi chụp ảnh đen trắng trong suốt sự nghiệp của mình.
Giống như nhiều người, khi bắt đầu yêu chụp ảnh không màu, mình đơn giản chọn nó vì cái chất hoài cổ. Nhưng thực tế, nhiếp ảnh đen trắng đem đến cho chúng ta nhiều điều hơn thế! Hãy cùng mình tìm hiểu trong bài viết này nhé!
A. Ảnh đen trắng là gì?
Ảnh đen trắng là một bức ảnh chỉ gồm những tông màu khác nhau trải dài từ trắng sang đen.
Vì đặc điểm như vậy mà nhiều người nghĩ chụp ảnh đen trắng đơn giản, vì nó đã được loại bỏ yếu tố màu sắc. Quan điểm này là sai lầm vì các yếu tố màu sắc đều có sự tương quan đến độ đậm hay nhạt trong dải màu trên ảnh đen trắng. Nên thực tế khi chụp đen trắng, người cầm máy còn phải phân tích yếu tố màu sắc nhiều hơn một tấm ảnh màu.
B. Vì sao bạn nên chụp ảnh đen trắng?
Chụp ảnh đen trắng có nhiều lợi điểm so với nhiếp ảnh màu, lần đầu tiên được phát minh bởi John Capstaff năm 1913 và sản xuất đại trà năm 1935 dưới tên Kodachrome.
1. Không bị nhiễu sự chú ý vào màu sắc
Với nhiếp ảnh đen trắng và sự lược bỏ màu sắc, sự chú ý sẽ không bị phân tán đến những màu sắc quá nổi bật, do đó sự tập trung đến chủ thể sẽ càng được củng cố.
Như bận thấy tấm hình dưới đây, trước khi được chuyển qua đen trắng, có nhiều màu nổi bật hơn chủ thể, dễ dàng khiến sự chú ý vào nhân vật nữ bị giảm bớt.
>>> Có thể bạn cũng quan tâm: 8 cách tạo chiều sâu cho ảnh & Những lưu ý, kinh nghiệm
2. Hài hòa trong cùng một concept hay project
Khi tất cả ở trong cùng dải màu đen trắng, bạn sẽ không phải lo xem cần phải hậu kỳ ảnh ra sao để chúng có chung một cảm xúc. Điều này trở nên càng khó hơn nếu những tấm ảnh trong cùng một dự án có quá nhiều màu sắc hoặc chụp trong nhiều điều kiện sáng tối khác nhau.
3. Nhìn có chất drama hơn
Ảnh đen trắng với tương phản cao tạo cảm xúc mạnh mang tính drama rất nhiều.
4. Có chất không tưởng
Ảnh đen trắng vốn dĩ đã khác với những nhận thức quen thuộc của đôi mắt về mọi vật xung quanh, nếu biết tận dụng những điều này bạn sẽ còn tạo ra những bức ảnh lạ lẫm hơn!
Tấm hình dưới đây có tương phản rất cao, khiến người bán hàng và chiếc xe như thể đang trôi nổi ở ngoài không gian vậy.
C. Cái chất của ảnh đen trắng
Những lợi ích của việc sử dụng ảnh đen trắng phía trên là nhờ có những chất rất đặc trưng của ảnh đen trắng mà mình sẽ liệt kê ở dưới đây.
1. Trừu tượng
Việc tối giản về màu sắc khiến cho mắt của chúng ta phải tập trung hơn mới có thể hiểu được những thông điệp ngầm trong tấm ảnh.
2. Trường tồn
Trong khi ảnh màu phản ánh một giai đoạn đặc trưng của nó, ảnh đen trắng luôn đem người ta về một quá khứ vừa xa vừa gần. Đơn giản ta không thể đoán định được nó vì nó có chất trường tồn theo thời gian.
3. Chất không tưởng
Những con hình đen trắng khác xa với những gì ta vẫn thường cảm nhận hàng ngày có thể đem đến sự mới mẻ và lạ lẫm cho người xem.
>>> Cùng chuyên mục: Background chụp hình: Chúng ở khắp mọi nơi, tận dụng sao đây?
D. Hiểu về sự liên quan của màu sắc trong ảnh đen trắng
Khi mới bắt đầu chụp ảnh đen trắng, mình gặp rất nhiều khó khăn với việc nhìn nhận màu sắc, do đó mình chụp phải nhiều tấm hình có độ chuyển màu không ưng ý.
Mình đặt ra nhiều câu hỏi về tương quan giữa màu sắc với những tông màu đen trắng để cải thiện những tấm hình chụp trên film black & white của mình nhưng rất khó để tìm ra được câu trả lời. Cho đến tận gần đây khi xem một video youtube dài gần 2h đồng hồ nói về nhiếp ảnh đen trắng mình mới có thể hiểu thấu về nó.
Và dưới đây là những gì mình đúc kết được từ workshop nhiếp ảnh phía trên:
1. 3 thuộc tính của một màu
Một màu sắc có 3 thuộc tính quyết định nên những sắc màu bạn nhìn thấy ngoài đời thực. Đó là:
- Hue: Màu gốc.
- Saturation: Độ bão hòa của màu.
- Luminosity: Độ sáng của màu.
2. Yếu tố duy nhất ảnh hưởng tới tông màu đen trắng
Độ sáng của màu là yếu tố duy nhất ảnh hưởng tới tông màu đen trắng. Hue hay Saturation không hề có tác động gì với màu đen trắng.
Hiểu được điều này, khi chụp ảnh hoặc hậu kì bạn sẽ biết rằng để thay đổi tương phản của ảnh, bạn chỉ cần thay đổi độ sáng chứ không cần quan tâm đến màu sắc.
Qua đó, ta cũng hiểu tại sao mà việc chụp đen trắng cần sử dụng những kĩ thuật đánh sáng hoặc filter là quan trọng vô cùng.
3. Tương phản trong ảnh đen trắng
Tương phản trong ảnh đen trắng được tạo nên bởi sự khác biệt giữa phần sáng nhất của highlight và phần tối nhất của shadow.
Do vậy mà khi edit, bạn chỉ cần quan tâm đến việc kéo highlight và shadow để tạo contrast theo ý mình.
>>> Đọc thêm: Tương phản trong nhiếp ảnh: Không phải cứ cao là đẹp
E. Cách chụp ảnh đen trắng đẹp
Dưới đây mình xin để lại những mẹo do mình đúc kết và quan sát được từ những nhiếp ảnh gia khác để có những bức ảnh đen trắng đẹp hơn.
1. Chụp ảnh cưới đen trắng
Mình thấy có một điều nuối tiếc đó là những nhiếp ảnh gia chụp cưới hiện nay hầu như rất ít chụp đen trắng. Họ cũng như những cặp đôi thuê họ không biết rằng chụp đen trắng cho đám cưới rất tuyệt.
View this post on Instagram
Không chỉ nhờ vào sự trường tồn về thời gian của ảnh đen trắng, khi chụp black and white, chúng ta có thể loại bỏ những thứ màu mè khiến người xem mất tập chung vào 2 nhân vật chính.
Như vậy không chỉ áp dung cho chụp ảnh cưới, các bạn nên chụp ảnh đen trắng mỗi khi nhận thấy mình mặc trên một bộ đồ chỉ có 2 màu trên để trở nên nổi bật hơn.
2. Chụp ảnh chân dung đen trắng
Nếu bạn muốn truyền tải một tấm hình nhẹ nhàng, hãy hướng tới một bức hình chân dung đen trắng có độ tương phản vừa hoặc thấp.
Ngược lại, sử dụng tương phản cao để tạo sự gay gắt cho tấm hình.
View this post on Instagram
101 mẹo tạo dáng
3. Chụp ảnh đen trắng nghệ thuật
Thường những bức ảnh loại này có sự tối giản và những thông điệp ẩn phía sau. Dĩ nhiên là sử tùy vào ý đồ nghệ thuật của từng người mà sử dụng tương phản khác nhau cho những khung hình dạng này.
Để chụp một bức ảnh đen trắng nghệ thuật được tốt và tập trung sự chú ý vào nhân vật chính, hãy cố gắng loại bỏ những yếu tố thu hút sự chú ý của mắt ở phần tiếp theo.
View this post on Instagram
>>> Đọc thêm: Quy tắc/Bố cục một phần ba: Lý do vì sao bạn cần thay đổi thói quen chụp ảnh
E. Những lưu ý khi chụp ảnh đen trắng
1. Những yếu tố thu hút sự chú ý của đôi mắt
View this post on Instagram
Dưới đây là những yếu tố thường gây sự chú ý của đôi mắt, hãy cố gắng sử dụng ít nhất có thể để sự tập trung trong bức ảnh không bị nhiễu:
- Những đường dẫn, texture, và dạng hình học.
- Yếu tố con người: khuôn mặt, hình dáng.
- Những thành phần sắc (sharp).
- Những thành phần có độ sáng cao.
- Những thành phần có độ tương phản cao.
2. Ánh sáng trong ảnh đen trắng
Ánh sáng bên cạnh (Side light) nhấn mạnh texture và tạo nhiều chất drama hơn cho ảnh.
View this post on Instagram
Ánh sáng phía sau (back light) tạo bóng mạnh nên tạo contrast cao.
View this post on Instagram
F. Những nhiếp ảnh gia chụp ảnh đen trắng nổi tiếng
– Nick Brandt: Hoang dã
– Irving Penn: Thời trang
– Andy Spyra: Tài liệu
– Ryan Hellard: Du lịch
– Carlo Carletti: Đám cưới
– Mark Zibert: Quảng cáo
– Damon Winter: Biên tập
– Chuck Kimmerale: Thiên nhiên
– Todd Heisler: Đa phương tiện
>>> Đọc thêm: Đường dẫn trong nhiếp ảnh: Tại sao, ở đâu, làm thế nào?
G. Chụp ảnh đen trắng ở đâu?
Đi một vòng google để tìm kiếm những studio cung cấp dịch vụ chụp ảnh đen trắng, mình nhận ra hiện nay ở Việt Nam dịch vụ này vẫn chưa có được sự quan tâm nhất định. Tuy nhiên nếu bạn muốn có một bộ hình đen trắng xịn sò, mình với đam mê nhiếp ảnh film đen trắng rất sẵn lòng hợp tác. Hãy liên hệ với mình nhé!
Thông tin của mình:
- Tên: Nguyễn Hữu Chinh (Mr.)
- TEL/Zalo/Whatsapp: +84358362689
- Email công việc: chinhhunky@gmail.com
- Website: conhinhconchu.com
- Địa chỉ: Cụm 9- Tổ dân Phố Hạ – Phường Tây Tựu – Quận Bắc Từ Liêm – Hà Nội.
H. Lời kết
Chụp ảnh đen trắng vẫn còn nguyên giá trị mặc cho sự xuất hiện của nhiếp ảnh màu. Và, không chỉ là câu chuyện hoài cổ, vẻ đẹp của nhiếp ảnh không màu đem đến cho người xem nhiều câu chuyện thú vị và trừu tượng.
Nếu yêu thích bài viết này, đừng quên để lại một comment phía dưới hoặc chia sẻ để mình có thêm động lực giới thiệu với các bạn nhiều kiến thức nhiếp ảnh hơn nữa nhé!
>>> Hãy kết nối với mình qua các mạng xã hội tại địa chỉ hashtag #conhinhconchu #chcc! Rất vui được chia sẻ cùng mọi người!
Khám phá thêm các topic khác nhé!
Chào Chinh, mình cũng thích chụp ảnh, đọc xong bài của bạn thì mình càng muốn tìm hiểu nhiều hơn về chụp hình đen trắng. Hy vọng bạn viết bài nhiều hơn và phát triển website nhé! Mình cũng có một blog nhỏ mới vừa lập, chưa nhiều bài viết nhưng mình cũng có cùng sở thích về leo núi, sách, các bộ phim và viết lách, rất vui khi kết nối với bạn.
Cảm ơn Khuyên, rất vui được kết nối với bạn! Thời gian gần đây mình không thực hành chụp ảnh nhiều nên cũng chưa viết nhiều lại được. Nhất định sẽ có những bài về nhiếp ảnh trong tương lai. Sẽ đọc nhiều chia sẻ từ bạn. Năm mới tới rồi. Chúc bạn sức khỏe và nhiều niềm vui, trải nghiệm mới!
P/s: WordPress của mình bị spam comment nhiều quá nên hôm nay mới lọc được comment của bạn và trả lời. Mình xin lỗi về điều đó.